«سجاد بوربور» با دفاع از سیاست تعلل در پرداخت سهمیه فعالان اقتصادی و مردم:
تخصیص ارز دولتی به مردم خودکشی اقتصادی است!
رامتین موثق
سال 1403 یکی از سخت‌ترین سال‌های تخصیص ارز برای فعالان اقتصادی بود و بسیاری را در ثبت سفارش‌ها با مشکل مواجه کرد. حال مشخص شده است که این مشکل تخصیص ارز فقط برای این گروه نبوده و سهمیه ارز دولتی مردم هم به سختی صورت گرفته است.
طبق بررسی‌های رکنا، تخصیص ارز دولتی 2000 یورو یا 2100 دلار با کارت ملی از 6 ماهه دوم سال گذشته به سختی صورت گرفته و در سال جاری به طور کلی قطع شده است. طبق اخبار منتشره قرار است این ارز بار دیگر به مردم اختصاص یابد اما با یک تفاوت؛ اگر در دوره‌های قبل 100 دلار از 2100 دلار بعد از 6 ماه قابل برداشت بود، اکنون قرار است کل ارز تخصیصی بعد از 6 ماه قابل برداشت باشد. همچنین به گفته یکی از صرافی‌ها، برخی از صرافی‌ها سهمیه ارز دولتی را برداشت کرده، اما به جای تخصیص آن به مردم، به نزدیکان خود تحویل داده‌اند.
یکی از کارشناسان این حوزه در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، به بررسی علل رخداد چنین پدیده‌ای پرداخته است.
تخصیص نیافتن سهمیه دولتی با احتساب جمیع شرایط
یک کارشناس بازار ارز در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، تخصیص نیافتن سهمیه ارز دولتی را در نیمه دوم سال 1403 با توجه به جمیع شرایط ضروری دانست.
سجاد بوربور توضیح داد: در حال حاضر دلار در بازار آزاد بالای ۹۲ هزارتومان است و رشد جامپی در یک چهارم آخر سال داشت. اکنون وقتی روی کاغذ خروجی‌های کلان اقتصادی، مثل رشد نقدینگی، رشد اقتصادی، نرخ بهره، حرکات بازارهای موازی مانند بورس، خودرو، طلا، مسکن و ... را بررسی می‌کنیم به یک جمع‌بندی خاصی می‌رسیم که عوامل به وجود آمده را توجیه کند.
اگر اکنون قیمت دلار ۵۰ هزارتومان و نرخ بهره هم زیر ۲۰ درصد می‌بود، فعالان اقتصادی امان نمی‌دادند و هرچه پول در حساب‌های بلندمدت داشتند در بازار می‌ریختند و در ارز و طلا سرمایه‌گذاری می‌کردند و بازارها به شدت ملتهب می‌شد. پشت تخصیص نیافتن سهمیه ارز مردم بینشی بود تا نرخ دلار خیلی از ارزش ذاتیش بالاتر باشد و نرخ بهره هم بالا بماند که فقط تورم افسارگسیخته مقابل ترامپ نداشته باشیم
او افزود: نمی‌توانیم بگوییم به هر دلیلی تخصیص ارز را کم کرده‌اند و باید فکت بیاوریم؛ باید برسی کنیم که نرخ ارز چقدر ارزش و در بازار چه قیمتی دارد و چه عواملی می‌تواند در سال ۱۴۰۴، ما را در بازار ارز و طلا تهدید کند و بعد جواب مشخص می‌شود.
جمع‌بندی اهالی بازار برای تاثیر فشارهای ترامپ
این تحلیلگر بازارهای مالی در تبیین شرایط اقتصادی سال آینده، اظهار کرد: پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۱۴۰۳، نقدینگی به ۱۰ هزار و ۵۰۰ همت برسد. با یک رشد اقتصادی ناپایدار، در بهترین حالت ،۳.۵ درصدی، ارزش دلار روی کاغذ ۶۱ تا ۶۲ هزارتومان است.
بوربور با اشاره به اینکه دلار 50 درصد بالای ارزش معامله می‌شود، درباره چرایی این امر، عنوان کرد: هر اتفاقی در ۴۰ ساله گذشته نیفتاده بود یکجا در سال ۱۴۰۳ افتاد؛ موشک زدن به پاکستان و جواب پاکستان به ایران، فقدان رئیس‌جمهور، حمله ایران به اسرائیل و اسرائیل به ایران، از دست رفتن سوریه، آمدن ترامپ و ... به صورتی که می‌توانیم بگوییم چیزی نبود که اتفاق نیفتاده باشد.
به گفته او، حالا اهالی بازار به این جمع‌بندی رسیدند با آمدن ترامپ و صحبت‌هایی که می‌کند، جلوی فروش نفت ایران را خواهد گرفت. هرچند که ترامپ حرف‌های پوپولیستی زیاد می‌زند اما اهالی بازار به این جمع‌بندی رسیدند که احتمال دارد جلوی فروش نفت گرفته شود.
این کارشناس درباره تغییرات فروش نفت برای سال آینده، گفت: از ۲ سال گذشته تا الان، روزانه حدود ۱ میلیون و ۷۵۰ هزار تا ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه نفت صادر می‌کردیم، ولی آیا ترامپ می‌تواند فروش نفت ایران را صفر کند؟ طبعا نه چون سال ۹۹ با همه آن بگیر و ببندها و با همه آن فشارهای حداکثری، روزانه ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار بشکه صادر می‌کردیم و در حال حاضر فضا خیلی متفاوت‌تر از سال ۹۹ و دست ایران بازتر است. درست است که سوریه، لبنان و غزه را از دست دادیم؛ اما به هرحال آمریکا وارد مذاکراتی با روسیه شده و ایران هم با روسیه روابطی نزدیک دارد و این می‌تواند به ایران قوت قلب بدهد.
بوربور با اشاره به تناقضات ترامپ و ایجاد گسیختگی بین متحدین او، ادامه داد: با همین حساب نگاه اینست که این صحبت‌های پوپولیستی نمی‌تواند خیلی به واقعیت نزدیک شود و اگر هم جلوی فروش نفت ایران گرفته شود، از آنجایی که قسمت زیادی از صادرات نفت ایران به چین است، پیش‌بینی ما اینست که در یک سناریوی خیلی خیلی بدبینانه بتوانیم در روز ۱ میلیون بشکه نفت صادر کنیم.
سجاد بوربور در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: هنگامی که به تهدیدات ترامپ روبه‌رو هستیم، اگر قرار بود به همه دلار تخصیص یابد و همه نیازهای دلاری برطرف بشود، دلار نزدیک قیمت ذاتیش می‌ماند و آنوقت سرمایه‌گذاری در دلار جذاب می‌شد و در این شرایط مقابله با ترامپ، به ضرر اقتصاد بود
افزایش تورم دلار را به 110 هزارتومان می‌رساند
او درباره تاثیر کاهش فروش نفت ایران، بیان کرد: اگر روزی ۱ میلیون بشکه نفت صادر کنیم، ۷۵۰ هزار بشکه از قبل کمتر می‌شود. در بودجه پیشنهادی ۱۴۰۴ این موضوع دیده شده بود که ۱ میلیون و ۷۵۰ هزار بشکه نفت صادر کنیم. به طور میانگین اگر قیمت نفت را برای سال ۲۰۲۵، ۶۰ دلار حساب کنیم، دلار هم به طور میانگین ۹۰ هزار تومان باشد، چیزی حدود ۱۶۰۰ همت کسری بودجه به وجود می‌آید.
این تحلیلگر مسائل اقتصادی اضافه کرد: بودجه عمرانی ما حدودا ۱۲۰۰ همت است و همیشه اولین ردیفی که قربانی می‌شود بودجه‌های عمرانی است و فکر می‌کنیم حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ همت از بودجه عمرانی کسر شود و کسری بودجه از ۱۶۰۰ همت به ۸۰۰ همت برسد. این ۸۰۰ همت باقی‌مانده نمی‌تواند حتی اوراق باشد زیرا در سال ۱۴۰۴ پیش‌بینی شده به اندازه کافی اوراق منتشر بکنند و حدود ۷۰۰ همت اوراق منتشر می‌شود. در نتیجه این کسری به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق پایه پولی جبران می‌شود که به نظر من اگر جلوی فروش نفت ایران به اندازه‌ای که پیش‌بینی کردیم گرفته شود، نقدینگی چیزی حدود ۶۰ درصد زیاد شود.
بوربور تصریح کرد: این افزایش نقدینگی روی قیمت کالا و خدمات و ارز تاثیر می‌گذارد و به تورم تبدیل می‌شود.
او درباره تاثیر تورم بر قیمت دلار مطرح کرد: در نتیجه سال آینده یک تورم ۶۰ درصدی داریم. این تورم ۶۰ درصدی قیمت دلار را تا چه حد بالا می‌برد؟ ارزش دلار روی کاغذ اکنون ۶۲ هزارتومان است و اگر ۶۰ درصد به آن اضافه شود حدود ۱۰۰ هزار تومان می‌شود. یعنی ارزش دلار تا آخر سال ۱۴۰۴، ۱۰۰ هزارتومان می‌شود و قیمت هم می‌تواند به ۱۱۰ هزارتومان میل پیدا کند.
دلار و بورس ارزش سرمایه‌گذاری ندارند
این کارشناس بازارهای مالی درباره وضعیت سرمایه‌گذاری در بازار دلار تاکید کرد: اکنون که دلار ۹۲ تومان است، اگر کسی برای سرمایه‌گذاری دلار بخرد تا پایان سال ۱۴۰۴ نهایتا ۲۰ درصد سود می‌دهد. اما بانک و اوراق چقدر سود می‌دهند؟ نزدیک ۳۴ درصد. پس اصلا ارزش ندارد که روی دلار سرمایه‌گذاری کنیم.
بوربور با اشاره به وضعیت مشابه سرمایه‌گذاری در بازارهای دلار، سکه و بورس، ادامه داد: اگر دلار به ۱۱۰ هزارتومان برسد و با این فرض که ۱ میلیون بشکه نفت هم صادر کنیم، بورس می‌تواند ۳۳ درصد رشد کند فقط به این واسطه که دلار بازار بورس حدود ۳۰ درصد رشد می‌کند. ۳۳ درصد البته مال کلیت شاخص است و اگر کسی پولش را در بانک بگذارد بهتر است زیرا بدون ریسک هم هست پس بورس هم برای سرمایه‌گذاری محلی از اعراب ندارد.
کارشناس بازارهای مالی: اکنون که دلار ۹۲ تومان است، اگر کسی برای سرمایه‌گذاری دلار بخرد تا پایان سال ۱۴۰۴ نهایتا ۲۰ درصد سود می‌دهد. اما بانک و اوراق نزدیک ۳۴ درصد سود می‌دهند. پس اصلا ارزش ندارد که روی دلار سرمایه‌گذاری کنیم
به اعتقاد او، بهترین گزینه سرمایه‌گذاری سود بانکی است و از آنجایی که قرارست حدود ۷۰۰ همت اوراق منتشر شود، پول به شدت کمیاب می‌شود در نتیجه نرخ بهره هم بالا می‌رود. نرخ بهره بالا هم پول را سرد می‌کند و دیگر در بازارها نمی‌چرخد که بخواهد بازارها را رشد بدهد.
تخصیص ارز به همه خودکشی اقتصادی است
این تحلیلگر با تاکید مجدد بر اینکه بهترین گزینه سرمایه‌گذاری سال 1404 نرخ بهره است، اظهار کرد: در این شرایط اگر قرار بود به همه دلار تخصیص یابد و همه نیازهای دلاری برطرف بشود، دلار نزدیک قیمت ذاتیش می‌ماند و آنوقت سرمایه‌گذاری در دلار جذاب می‌شد و در این شرایط مقابله با ترامپ، به ضرر اقتصاد بود.
بوربور یادآور شد: این اتفاقا دقیقا سال ۹۷ که آقای سیف رئیس بانک مرکزی بود، اتفاق افتاد و بانک مرکزی سکه حراج کرد و آن زمان هم ترامپ از برجام خارج شده بود و هرچه در بازار سکه و طلا ریخته می‌شد، همه می‌خریدند چون قیمت سکه از دید اهالی بازار مفت بود.
او تصریح کرد: در این شرایطی که ترامپ شمشیر را از رو بسته، کاهش نرخ بهره و کاهش قیمت دلار نسبت به ارزش ذاتی، سم و خودکشی اقتصادی است.
این کارشناس توضیح داد: اگر اکنون قیمت دلار ۵۰ هزارتومان و نرخ بهره هم زیر ۲۰ درصد می‌بود، فعالان اقتصادی امان نمی‌دادند و هرچه پول در حساب‌های بلندمدت داشتند در بازار می‌ریختند و در ارز و طلا سرمایه‌گذاری می‌کردند و بازارها به شدت ملتهب می‌شد. پشت تخصیص نیافتن سهمیه ارز مردم بینشی بود تا نرخ دلار خیلی از ارزش ذاتیش بالاتر باشد و نرخ بهره هم بالا بماند که تورم افسارگسیخته مقابل ترامپ نداشته باشیم.
رانت همیشه بوده و خواهد بود
بوربور درباره تخصیص ارز برخی صرافی‌ها بیان کرد: ما درباره کلان صحبت می‌کنیم و این اتفاقات نشتی‌های ریزی است و در بحثی که می‌خواهیم آینده دلار را ببینیم، محلی از اعراب ندارد.
او تاکید کرد: این اتفاقات همیشه بوده و هست و خواهد بود و از زمانی که صرافی‌ها در ایران تاسیس شدند، این موضوع وجود داشته است.
این تحلیلگر مسائل اقتصادی با اشاره به وجود رانت در همه‌جای دنیا، در پایان درباره اختصاص عدم ارائه ارز دولتی به مردم توسط صرافی‌ها خاطرنشان کرد: که به هرحال طرف مقابل صراف است و در خیلی از موارد دستش باز است و اگر روحش را به شیطان فروخته باشد، می‌تواند خیلی کارها بکند.
دیدگاه تان را بنویسید