ترجیح سابقه شغلی به انگیزه‌های جوانی

بررسی‌ها نشان می‌دهد تعداد کل جوانان بیکار در چند سال گذشته کاهش یافته در حالی‌که سهم بیکاران جوان از کل جمعیت بیکار کشور افزایش یافته، چنانچه در پاییز امسال از هر 10 نفر بیکار، 7 نفر آنها از بین جوانان 18 تا 35 سال بوده‌اند.

به گزارش اکوایران، براساس آخرین گزارش مرکز آمار از وضعیت بازار کار در پاییز سال 1403، سهم جوانان بیکار 18 تا 35 سال از کل جمعیت بیکار، بالاتر از 70درصد برآورد شده است. اعداد و ارقام حاکی از آن است پس از آنکه سهم بیکاران 18 تا 35 سال از پاییز سال 98 تا پاییز 1401 روندی نزولی را طی کرد، در پاییز سال گذشته این روند دوباره صعودی شد.

بی‌اعتمادی کارفرمایان به جوانان بدون تجربه

در تعاریف مرکز آمار، بیکار به فردی اطلاق می‌شود که 15 ساله و بیشتر باشد و توان و تمایل به کار کردن داشته باشد. بر این اساس افرادی که از جست‌وجوی شغل ناامید شده و دیگر به دنبال کار نباشند، بیکار نبوده و در آمار بیکاری منعکس نمی‌شوند. داده‌ها نشان می‌دهد عمده جمعیت بیکار را جوانان بین 18 تا 35 سال تشکیل می‌دهند. علت این امر به ویژگی‌های ساختاری بازار کار مربوط است. در واقع جوانان افرادی هستند که به تازگی در بازار کار حضور یافته‌اند و دارای تجربه و مهارت کافی جهت تصاحب شغل نیستند. از همین‌رو کارفرما باید ریسک زیادی را تحمل کرده تا بتواند جوانان را استخدام کند. در کشوری مثل ایران که دارای جمعیت جوان زیادی است، طبیعی است که عمده جمعیت بیکار را جوانان بین 18 تا 35 سال تشکیل دهند.

براساس گزارش مرکز آمار از پاییز سال 97 تا پاییز امسال، تعداد جوانان بیکار بین 18 تا 35 سال، روندی نزولی داشته طوری‌که تعداد این افراد که در پاییز 97 حدود 2 میلیون و 360هزار نفر ثبت شده، در فصل گذشته به یک میلیون و 370هزار نفر کاهش پیدا کرده است و در این مدت جمعیت جوانان بیکار یک میلیون نفر پایین‌تر آمده است.

با این حال سهم بیکاران جوان از کل جمعیت بیکار از پاییز 97 تا پاییز امسال بالا و پایین داشته طوری که از پاییز 98 تا پاییز سال 1401 سهم بیکاران جوان از کل جمعیت بیکار نزولی بوده است. در این مدت تعداد بیکاران جوان و کل نیز کاهشی بوده است. در واقع سرعت کاهش تعداد بیکاران جوان بالاتر از سرعت کاهش کل بیکاران بوده و از همین رو سهم آنها از کل بیکاران کاهش یافته است. دلیل این اتفاق را می‌توان در دو مورد جست‌وجو کرد؛ مورد اول اینکه کاهش تعداد بیکاران در نتیجه بهبود اوضاع بازار کار است و در واقع افزایش فرصت‌های شغلی موجب شده تا تعداد بیکاران کمتر شود. دلیل دوم به نامناسب بودن وضعیت بازار کار مربوط می‌شود و به عبارتی وضعیت بازار کار چنان بد بوده که افراد از یافتن شغل ناامید شده و به کل از بازار کار خارج شده‌اند.

براساس آخرین گزارش مرکز آمار از وضعیت بازار کار در پاییز سال 1403، سهم جوانان بیکار 18 تا 35 سال از کل جمعیت بیکار، بالاتر از 70درصد برآورد شده است

اما در دو پاییز اخیر سهم جوانان بیکار از کل افراد بدون شغل افزایش داشته است. سهم جوانان از جمعیت بیکار در پاییز سال گذشته معادل 70.2درصد بوده که نسبت به مدت مشابه سال 1401، حدود 4درصد افزایش داشته است. در پاییز امسال نیز سهم جوانان بیکار از کل تعداد افراد بیکار به 70.4درصد رسیده که باز هم نسبت به پاییز 1402 افزایش داشته است.

بیکاری 20درصد از جوانان 15 تا 24 ساله

حال اگر بررسی‌ها را به جوانان 15 تا 24 سال محدود کنیم، آمار نشان می‌دهد که در پاییز امسال از هر ۵ نفری که در جمعیت فعال ۱۵ تا ۲۴ ساله قرار داشتند، یک نفر بیکار بوده است. همچنین جمعیت جوان استان‌های کرمان، کهگیلویه و بویراحمد و گلستان بیشترین نرخ بیکاری را داشتند و در مقابل، استان‌های ایلام، یزد، زنجان و تهران کمترین نرخ بیکاری جوانان را در پاییز ۱۴۰۳ تجربه کرده‌اند.

نرخ بیکاری جمعیت ۱۵ تا ۲۴ ساله استان کرمان در فصل پاییز برابر با ۴۷درصد بوده است و به تعبیر دیگر، از هر دو نفر جمعیت فعال جوان، تقریبا یک نفر جویای کار بوده است

نیمی از جوانان استان کرمان بیکار هستند

بنا بر جدیدترین داده‌های مرکز آمار، نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله در پاییز امسال برابر با ۲۰.۲درصد بوده که در مقایسه با نرخ بیکاری کل جمعیت که در این دوره برابر با ۷.۲درصد بوده، قابل تامل است.

بیشترین نرخ بیکاری جمعیت جوان متعلق به سه استان کرمان، کهگیلویه و بویراحمد و گلستان بوده است. نرخ بیکاری جمعیت ۱۵ تا ۲۴ ساله استان کرمان در فصل پاییز برابر با ۴۷درصد بوده است و به تعبیر دیگر، از هر دو نفر جمعیت فعال جوان، تقریبا یک نفر جویای کار بوده است.

پس از آن با اختلاف کمی استان کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد که جمعیت جوان این استان در پاییز امسال نرخ بیکاری معادل ۴۶.۵درصد تجربه کرده‌اند. در رتبه سوم استان گلستان قرار دارد که نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله آن در پاییز امسال ۳۶.۸درصد بوده است.

در طیف مقابل، استان ایلام قرار دارد که کمترین نرخ بیکاری جوانان را با ۸.۶ درصد در پاییز امسال به ثبت رسانیده است. البته شایان ذکر است که همیشه پایین بودن نرخ بیکاری سیگنال مثبتی نیست زیرا ممکن است افرادی که جویای کار بوده‌اند، شغلی پیدا نکرده باشند و از جمعیت فعال خارج شده باشند. در جایگاه دوم استان یزد دارد که نرخ بیکاری جمعیت ۱۵ تا ۲۴ ساله آن برابر با ۱۱.۵درصد بوده است. نرخ بیکاری جوانان استان‌های تهران و زنجان نیز در پاییز امسال برابر با ۱۱.۷درصد بوده که آنها را با هم در رتبه سوم قرار داده است.