آسو محمدی

شهریور که تمام شود، درست شش ماه از سیل خانمان‌برانداز فروردین که زندگی و روزگار مردم سه استان کشور را درهم‌پیچید، می‌گذرد. بیشتر خانه‌ها و مدارس تخریب شدند و حالا بعد از شش ماه همچنان آثار سیل روی زندگی، تخته‌سیاه‌ها و کلاس‌های درس مانده است. اما در آستانه شروع سال تحصیلی جدید، مدارس این استان‌‌ها چه وضعیتی دارند؟

بارش‌های سیل‌آسا از ابتدای سال 98 در کشور موجب سیلابی شدن برخی استان‌ها و ایجاد اختلال در زندگی و خسارت‌های سنگین به مردم، به‌ویژه در مناطق غرب و جنوب غرب کشور شد. نوروز با سیل از شمال کشور و استان گلستان آغاز شد و بسیاری از استان‌های مرکزی و جنوبی را درنوردید. خسارات مالی سیل در استان‌های گلستان، لرستان و خوزستان بیش از باقی نقاط کشور بود؛ سیلی که تمام زیرساخت‌های شهری و روستایی را درهم پیچید؛ چنان وضعیتی پیش آمد که مردم پس از 6 ماه هنوز از مصیبت پیش‌آمده کمر راست نکرده‌اند.

پس از هر حادثه خسارت‌بار و زیان‌ده، مدت‌ها زمان لازم است تا افراد زندگی خود را بازسازی کرده، با وضعیت جدید کنار بیایند و شرایط پیش آمده را بپذیرند، اما پس از گذشت شش ماه از این فاجعه مدارس مناطق سیل‌زده در چه وضعیتی هستند و چه نیازهایی دارند؟

رئیس سازمان نوسازی مدارس وزارت آموزش و پرورش: وقتی ساخت‌وساز فراگیر باشد، کارگران کم می‌شوند و مصالح هم بسیار سخت به‌دست می‌آید. از طرفی گرمای هوا هم در تابستان اجازه کار نمی‌دهد، با این حال برخی مدارس مناطق سیل‌زده در حال ساخت‌وساز هستند

مدارس روستایی خوزستان؛ نیازمند تعمیر و بازسازی

نماینده مردم اهواز با اشاره به وضعیت مدارس سیل‌زده در استان خوزستان گفت: «دانش‌آموزان در مناطقی که مدارس آماده است می‌توانند به تحصیل بپردازند، اما وزارت آموزش و پرورش گفته سعی می‌کنیم برای مناطقی که مدارس آن هنوز آماده نشده کلاس‌های درس را در استان‌های همجوار برپا کنیم، که امیدوارم با در نظر گرفتن سرویس‌های ایاب و ذهاب این برنامه‌ را عملی کنند.» 

علی ساری در گفت‌و‌گو  با ایلنا گفت: «در حوزه حمیدیه در حادثه سیل حدود 12 مدرسه تخریبی داشتیم، از این تعداد هفت مدرسه در حال تعمیر و نوسازی است. در منطقه حمیدیه دو مدرسه ساخت جدید هم داریم که یکی در آستانه تحویل است و دیگری هم 30 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. منطقه باوی نیز هشت مدرسه تعمیری دارد که از این تعداد هفت مدرسه آماده شده و یک مدرسه مربوط به روستای محروم صفاک باقی مانده است که برای مهرماه آماده نمی‌شود. باوی دو مدرسه احداثی نیز دارد که حدود 70 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.» این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس تصریح کرد: «مدارس روستایی حوزه اسماعیلیه و بامدژ نیز نیازمند تعمیر و بازسازی است. بنده فقط مدارس آسیب‌دیده در سیل را ذکر کردم، اگر بخواهم درباره کمبود مدارس در خوزستان بگویم چه در داخل و چه خارج از شهر وضعیتی اسفناک دارند. الان در خود کلان‌شهر اهواز مدارسی در مرکز شهر داریم که آنقدر وضعیت آنها اسفناک است که سازمان نوسازی گفته اصلا صلاح نیست دانش‌آموز زیر سقف آن برود اما هنوز که هنوز است آموزش و پرورش از آن استفاده می‌کند.»

35 مدرسه در مناطق سیل‌زده خوزستان در حال احداث است

در این میان روز گذشته مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس خوزستان گفت: «در جریان سیل خوزستان 113 مدرسه دچار آبگرفتگی شد که 35 مدرسه هم اکنون در این مناطق در حال احداث است. علی قربانی در گفتگو با مهر اظهار کرد: برای 78 مدرسه که آسیب زیادی به آنها وارد شده بود، تعمیرات اساسی انجام شد که هزینه آن با خرید تجهیزات بالغ بر 70 میلیارد تومان برآورد می‌شود.»

او افزود: «20 مورد از این مدارس تا پایان مهر ماه تحویل و مابقی را نیز به تدریج تا آبان و آذر ماه امسال تحویل می‌دهیم.» مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس خوزستان با اشاره به اینکه در سیلاب خوزستان بیشترین آسیب به شهرستان‌های شوش، اهواز و شادگان وارد شد، یادآور شد: «علاوه بر اینکه مدارس مناطق سیل‌زده از اول تخریب و احداث شده و یا مورد تعمیرات اساسی قرار گرفتند، خیران با پرداخت 40 میلیارد تومان 40 پروژه جدید با 160 کلاس درس در مناطق سیل‌زده به عنوان مدارس جدید اجرا می‌کنند.»

در لرستان 423 فضای آموزشی آسیب دیدند 

در این میان سیل در لرستان به‌دلیل توفنده بودن و قدرت و شتاب آنی و یکباره، موجب بروز خسارات فزآینده‌ای به زیرساخت‌های استان شد در صورتی که در سایر مناطق سیل‌زده کشور بیشتر شاهد آبگرفتگی بودیم. در ارتباط با وضعیت مدارس این استان، هفته گذشته مدیرکل نوسازی مدارس لرستان گفت: «در سیل فروردین ماه 423 فضای آموزشی آسیب دیدند که از این تعداد 310 پروژه نیازمند تعمیر و 113 پروژه دیگر نیازمند تخریب و بازسازی شدند.»

به گزارش روابط عمومی اداره کل نوسازی مدارس استان لرستان، محمدرضا حیدری اعلام کرد: «در بحث ساخت مدارس تخریب شده از سیل، با شروع به کار 62 پروژه و اتمام مدارس یک، دو و سه کلاسه تا پایان مهرماه، مشکل تأمین فضاهای آموزشی مناطق سیل‌زده تا حد بسیار زیادی حل خواهد شد، همچنین کار ساخت مدارس شش کلاسه تا پایان سال جاری به اتمام خواهد رسید.» حیدری در ادامه افزود: «پروژه‌های نیمه تمام 12 کلاسه قلم‌چی پلدختر و شش کلاسه معمولان که بنابر قرارداد منعقد شده با پیمانکار مربوطه باید در خردادماه سال 1399 تحویل می‌شد با کار مضاعف و تلاش جهادی و شبانه‌روزی کارکنان نوسازی مدارس در مهرماه امسال آماده بهره‌برداری خواهند بود.»

91 مدرسه هنوز تکمیل نشده است

در این میان گلستان اولین استانی بود که درگیر مصائب سیل شد. هفته گذشته مدیرکل آموزش و پرورش گلستان نیز با اشاره به وضعیت مدارس این استان گفت: «از 24 مدرسه‌ای که در سیل اخیر تخریب شد کار ساخت 17 مدرسه آغاز شده که تا ابتدای مهرماه 11 مدرسه سه کلاسه تحویل آموزش و پرورش می‌شود.» احسان گوهری‌راد به تسنیم گفت: «در ابتدای مهرماه مشکلی برای حضور دانش‌آموزان بر سر کلاس‌های درس در شهرستان‌های سیل‌زده نداریم.» او با یادآوری خسارت سیل به 326 مدرسه در شهرستان‌های مختلف استان گفت: «302 مدرسه در شهرستان‌های سیل‌زده به‌ویژه آق‌قلا، گمیشان، گنبدکاووس، مینودشت و غیره دچار خسارت شده بودند که با استفاده از ظرفیت خیران، گروه‌های جهادی، نوسازی مدارس، بسیج سازندگی و غیره کار تعمیر این واحدهای آموزشی همچنان ادامه دارد. مدیرکل آموزش و پرورش استان بیان کرد: تاکنون تعمیر 211 مدرسه در مناطق سیل‌زده استان به اتمام رسیده و کار تعمیر 91 مدرسه نیز تا آخر شهریورماه به پایان می‌رسد.» گوهری‌راد ادامه داد: «برخی مدارس نیز در قالب پروژه‌های 24 کلاسه پیش‌بینی شده است که کار ساخت آنها یک‌سال زمان نیاز دارد. امکان اتمام ساخت برخی از مدارس بزرگ در مناطق سیل‌زده تا ابتدای مهرماه امسال وجود ندارد و برای اینکه مشکلی برای تحصیل دانش‌آموزان نداشته باشیم برخی از مدارس این شهرستان‌ها دو شیفت می‌شوند.» 

نماینده مردم اهواز: در حوزه حمیدیه در حادثه سیل حدود 12 مدرسه تخریبی داشتیم، از این تعداد هفت مدرسه در حال تعمیر و نوسازی است. در منطقه حمیدیه دو مدرسه ساخت جدید هم داریم که یکی در آستانه تحویل است و دیگری هم 30 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است

اعتباری برای بازسازی مدارس سیل‌زده خراسان شمالی نرسید

اما جدای از گلستان، لرستان و خوزستان، میزان خسارات‌ بارندگی‌ها و سیل بهار امسال به مدارس خراسان شمالی 84 میلیارد ریال برآورد شده که تاکنون هیچ رقمی برای بازسازی این مدارس ابلاغ نشده است. مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس خراسان شمالی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با بیان این مطلب گفت: بهار امسال 109 مدرسه شامل 87 مدرسه روستایی و 22 مدرسه شهری در شهرستان‌های مختلف استان، از بارش‌های سیل‌آسا آسیب دید که تاکنون تعمیرات اساسی در این مدارس انجام شده و البته برخی از تعمیرات نیز مانده است.»

امین فلاح افزود: «آسیب‌های خطرساز در تمام مدارس خسارت دیده، از محل اعتبارات داخلی آموزش و پرورش تعمیر شده و انجام تعمیرات در سایر مدارس در صورت تامین اعتبارات از محل منابع بحران، محقق می‌شود.» مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس خراسان شمالی افزود: «بازسازی شماری از مدارس خسارت‌دیده از زلزله سال ۹۶، به علت مشکل اعتباری، هنوز وارد مرحله عملی نشده است. 165هزار دانش‌آموز خراسان شمالی در بیش از دو هزار باب آموزشگاه تحصیل می‌کنند.»

مشکل گرانی مصالح، نبود کارگر و گرمای هوا

مهرالله رخشانی‌مهر، رئیس سازمان نوسازی مدارس وزارت آموزش و پرورش هم درباره وضعیت مدارس در مناطق سیل‌زده گفته است: «وقتی ساخت وساز فراگیر باشد، کارگران کم می‌شوند و مصالح هم بسیار کم به ‌دست می‌آید. از طرفی گرمای هوا اجازه کار را نمی‌دهد اما با این حال برخی از مدارس مناطق سیل‌زده همچنان در حال ساخت‌وساز هستند. 

در برخی از روستاها خانه‌ها در حریم رودخانه ساخته شدند که باید روستا جابه‌جا شود، وزارت راه و شهرسازی باید در جاهایی که لازم است به ما زمین دهد تا ما مدرسه بسازیم. فعلا برای این روستاها کانکس در نظر گرفته‌ایم.»

با این حال شش ماه زمان کمی برای ساختن، بازسازی و تعمیر مدارس تخریب شده استان‌های آسیب‌دیده نیست. مسئولان سازمان نوسازی مدارس کشور باید پیش از آغاز سال تحصیلی جدید، تمامی مدارس مناطق‌ سیل‌زده را برای دانش‌آموران این مناطق آسیب‌دیده آماده می‌کردند نه اینکه تازه خبر تاسیس مدارس جدید بدهند!