آوار «اردوگاه جبالیا» بر روابط دیپلماتیک تل‌آویو

فرشاد گلزاری

بیست و ششمین روز از جنگ حماس و اسرائیل با محوریت غزه در حالی سپری شد که همچنان حملات هوایی و زمینی اسرائیل به این منطقه ادامه دارد و حالا جهان شاهد یکی از بزرگترین و سهمگین‌ترین جنایات بشری در تاریخ است. عصر روز سه‌شنبه یکباره خبر آمد که ارتش اسرائیل با حمله به اردوگاه جبالیا در شمال نوار غزه مرتکب کشتار دسته جمعی دیگری شده است. در اوایل این حملات و زمانی که غبارِ بمباران‌ها فرونشست، بسیاری از منابع خبری به دلیل نبود آمار صحیح و درست اعلام کردند که تلفات این حمله از مرز 100 نفر فرار رفته ولی کمی بعد وزارت داخلی غزه اعلام کرد که قربانیان اردوگاه جبالیا بین ۴۰۰ کشته ‌و زخمی برآورد می‌شود. وزارت امور داخلی در غزه تصریح کرد اردوگاه جبالیا با شش بمب هدف قرار گرفت که وزن هر یک از آنها معادل یک تُن مواد منفجره است که بیشترین آمار کشته شدگان را زنان و کودکان به خود اختصاص دادند. این اقدام تل‌آویو بدون شک دیگر از دایره جنایت جنگی خارج شده و در این میان بحث جنایات عمده علیه بشریت معنا و مفهوم پیدا می‌کند اما مساله دردناک آنهم در قرن بیست و یکم و در زمانه‌ای که از ریز و تا درشت مقامات غربی و شرقی خود را حامی حقوق بشر معرفی می‌کنند این است که همین اردوگاه عصر روز گذشته (چهارشنبه) و با گذشت کمتر از 24 ساعت مجدداً از سوی جنگنده‌های ارتش اسرائیل هدف حملات موشکی قرار گرفت. الجزیره در این باره اعلام کرد که ارتش اسرائیل در جنایتی دیگر یک محله را در منطقه «فالوجا» واقع در اردوگاه جبالیا بمباران کرد. منابع رسانه‌ای فلسطین نیز اعلام کردند که درپی بمباران فالوجا ده‌ها مجروح که اغلب آنها کودک هستند به بیمارستان اندونزی منتقل شده‌اند. نکته بسیار مهم این است که حملات اسرائیل در حالی ادامه دارد که همچنان غذا و دارو به انضمام آب و برق در این منطقه وجود ندارد. همین مساله موجب شده تا به دنبال کمبود شدید سوخت در نوار غزه، دو بیمارستان مهم این شهر به نام‌های الشفا و بیمارستان دوستی ترکیه تعطیل شوند. در همین رابطه محمد زقوت، مدیر بیمارستان‌های غزه دیروز (چهارشنبه) در گفتگو با شبکه خبری الجزیره اظهار کرد که فهرستی از اسامی صدها زخمی که نیاز دارند درمان خود را در خارج از غزه ادامه دهند، به مصر تحویل دادیم اما وضعیت سوخت مصرفی در بیمارستان‌ها به شدت در خطر است و بیمارستان الشفا به دلیل کمبود شدید سوخت، ظرف چند ساعت آینده تعطیل خواهد شد. الجزیره همچنین گزارش داده که بیمارستان دوستی ترکیه در غزه نیز به دلیل حملات بی‌وقفه اسرائیل تعطیل شده و سوخت ژنراتورهای بیمارستان تمام شده و از سوی دیگر جان ۷۰ بیمار سرطانی در داخل بیمارستان در خطر است و همچنین ۲۰۰۰ بیمار سرطانی در نوار غزه وجود دارد که در شرایط بهداشتی فاجعه‌باری به سر می‌برند. تمامی این اتفاق‌ها دقیقاً در حالی رخ داده که بسیاری از تحلیلگران معتقدند این اقدامات تل‌آویو موید آن است که اسرائیل عزم جدی برای پاکسازی غزه دارد؛ به گونه‌ای که منابع میدانی در غزه اعلام کرده‌اند که از آغاز جنگ در هفتم اکتبر تا امروز، ارتش اسرائیل ۱۸ هزار تُن بمب بر سر ساکنان این شهر انداخته که ۱.۵ برابر نیروی انفجاری حمله اتمی آمریکا به هیروشیما است! 

حمله اسرائیل به اردوگاه جبالیا بین ۴۰۰ کشته ‌و زخمی به جا گذاشت که بیشترین آمار کشته‌شدگان را زنان و کودکان به خود اختصاص می‌دهند. این اردوگاه با شش بمب هدف قرار گرفت که وزن هر یک از آنها معادل یک تُن مواد منفجره است 

موج مخالف علیه تل‌آویو

حمله به اردوگاه جبالیا در نوار غزه، انتقادهای گسترده جهانی علیه اسرائیل به دنبال داشته و منجر به قطع و تیرگی روابط دیپلماتیک برخی کشورها با تل‌آویو شده است. به‌طوری‌که بولیوی اعلام قطع روابط کرد و دولت‌های شیلی و کلمبیا، سفرای خود را از اراضی اشغالی فراخواندند. عربستان، امارات و قطر نیز این حملات را محکوم کردند

ارتش اسرائیل مسئولیت حمله به شهرک‌های غیرنظامی در اردوگاه آوارگان جبالیا در نوار غزه را بر عهده گرفت. دانیل هاگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل طی یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام کرد این حمله که در نتیجه آن دو ساختمان در اردوگاه آوارگان جبالیا در نوار غزه ویران شده و عده کثیری غیرنظامی کشته شدند، از سوی ارتش اسرائیل صورت گرفته است. سخنگوی ارتش برای آنکه این حمله را به نوعی مشروع نشان دهد گفته است که هدف این حمله ابراهیم بیاری، فرمانده حماس بود که پس از ورود نیروهای زمینی ارتش اسرائیل به غزه، جنگ را رهبری می‌کرد. با تمام این تفاسیر آنچه حالا به عنوان یک «موج منفی» علیه اسرائیل به پا خاسته، انتقادهای گسترده و حتی قطع روابط دیپلماتیک برخی از کشورها با تل‌آویو است. در این خصوص حمزه یوسف، وزیر اول اسکاتلند در پستی که در رسانه اجتماعی «ایکس» (توئیتر سابق) منتشر کرد، نوشت: «من در مقابل این مردان، زنان و کودکان در اردوگاه آوارگان جبالیا از این بابت که جهان نتوانست از شما محافظت کند اظهار تاسف می‌کنم. این بی‌اعتنایی فاحش به حیات انسانی باید به شکل صریح محکوم شود. اجازه ندهید هیچ بچه دیگری بمیرد. ما نیازمند یک آتش‌بس فوری هستیم نه هیچ چیزی کمتر از آن». همچنین جاسم البدیوی، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس اظهار کرد که «این جنایت دلیل آشکار افزایش تجاوزهای غیرانسانی و غیراخلاقی صهیونیست ها به ملت فلسطین است که نقض همه قوانین بین المللی بویژه قطعنامه ۲۷ اکتبر مجمع عمومی سازمان ملل متحد به شمار می رود و تاکیدی بر بی‌احترامی اسرائیل به جامعه جهانی و قطعنامه‌های بین‌المللی است». فارغ از این مواضع دولت‌های بولیوی، شیلی و کلمبیا در پی حملات اسرائیل علیه غزه، سفرای خود در اراضی اشغالی را فراخواندند که این اقدام باعث عصبانیت تل‌آویو شده است. همچنین وزارت خارجه عربستان سعودی پس از هفته‌ها سکوت در خصوص حملات اسرائیل در بیانیه‌ای اعلام کرد که این کشور حمله به اردوگاه جبالیا در نوار غزه را به شدت محکوم می‌کند. قطر این حمله را کشتار جدید ملت بی‌دفاع فلسطین خواند و نسبت به گسترش حملات اسرائیل هشدار داد. امارات متحده عربی هم تأکید کرد که حملات بی‌رویه عواقب جبران‌ناپذیری در منطقه به همراه خواهد داشت. نکته نهایی که در این راستا انتقادهای زیادی را علیه ریاض برانگیخت این است که جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید روز سه‌شنبه به خبرنگاران گفت که عربستان سعودی به دولت بایدن اطمینان داد ریاض همچنان علاقه‌مند به دنبال کردن توافقی است که روابط با اسرائیل را پس از پایان جنگ غزه عادی‌سازی می‌کند. این سخنان اگر حقیقت داشته باشد می‌تواند تبعات خطرناک سیاسی هم حین و هم بعد از جنگ غزه به جای بگذارد و بدون شک منطقه از این مواضع و تصمیم احتمالی مذکور توسط ریاض متضرر خواهد شد.